Kiến thức chuyên ngành
18 bệnh thường gặp trên tôm nuôi
18 bệnh thường gặp trên tôm nuôi
Trong ngành nuôi trồng thủy sản, việc duy trì sức khỏe đàn tôm là một thách thức. Các bệnh lý trên tôm luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát, gây thiệt hại lớn. Người nuôi cần có kiến thức vững chắc về các loại bệnh phổ biến. Nhờ đó, họ có thể nhận biết và phòng trị bệnh kịp thời. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về 18 bệnh thường gặp trên tôm nuôi. Những thông tin này giúp người nuôi nhận biết dấu hiệu bệnh trên tôm. Bài viết cũng cung cấp nguyên nhân và phương pháp xử lý hiệu quả. Mục tiêu là bảo vệ đàn tôm khỏi nguy cơ tiềm ẩn. Người nuôi có thể tối ưu hóa lợi nhuận trong quá trình sản xuất.
Hoại tử gan tuỵ cấp tính (EMS/AHPND)
Bệnh Hoại tử gan tuỵ cấp tính (AHPND) là một bệnh nguy hiểm cho tôm nuôi. Bệnh này còn gọi là hội chứng chết sớm (EMS). Nguyên nhân chủ yếu do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây ra. Vi khuẩn này tạo độc tố phá huỷ gan tuỵ của tôm. Bệnh khiến tôm chết với tỉ lệ cao trong giai đoạn đầu.
Dấu hiệu nhận biết: Tôm giảm hoặc bỏ ăn đột ngột. Gan tuỵ của tôm nhạt màu, teo nhỏ và tổn thương nặng. Tôm bơi lờ đờ, ít hoạt động, dễ chết hàng loạt.
Phân trắng (WFD / WFS)
Bệnh Phân trắng (WFD) hoặc Hội chứng Phân trắng (WFS) là một trong những bệnh thường gặp trên tôm nuôi, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng. Đây là bệnh gây ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc môi trường nuôi không đạt chuẩn.
Dấu hiệu nhận biết: tôm có phân trắng nổi trên mặt nước hoặc phân trắng dính trên ruột tôm. Tôm chậm lớn, bơi lờ đờ và giảm ăn. Tôm có thể bị sưng gan tụy, giảm sức đề kháng, dễ mắc các bệnh khác.
Bệnh này có thể gây thiệt hại lớn trong nuôi trồng thủy sản nếu không phát hiện và xử lý kịp thời.
Đốm đen
Bệnh đốm đen trên tôm là bệnh phổ biến. Nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn Vibrio spp.. Bệnh này ảnh hưởng đến sức khỏe tôm nuôi. Tôm mắc bệnh có các đốm đen trên vỏ. Đốm đen thường xuất hiện ở thân, đuôi và các chi. Dấu hiệu nhận biết là vết đen hoặc nâu sậm. Tôm bị bệnh thường yếu, chậm lớn. Nếu không chữa kịp thời, tôm có thể chết.
Đốm trắng (WSSV)
Bệnh đốm trắng trên tôm là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Bệnh này do virus gây ra và lây lan nhanh. Dấu hiệu nhận biết bao gồm các đốm trắng trên vỏ tôm. Tôm nhiễm bệnh thường yếu, ăn ít, và bơi chậm. Bệnh có thể gây chết hàng loạt nếu không xử lý kịp thời.
Hội chứng chết sớm (EHP / EMS / HPM)
Hội chứng chết sớm (EMS) là bệnh nghiêm trọng trên tôm. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng tôm thẻ chân trắng và tôm sú. Tác nhân gây bệnh thường là vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus. Vi khuẩn này mang độc tố phá hủy gan tụy của tôm. Gan tụy là cơ quan giúp tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất. Bệnh xuất hiện trong giai đoạn đầu nuôi. Thường từ 10 đến 30 ngày sau thả giống. Bệnh gây chết hàng loạt, giảm năng suất và tổn thất kinh tế.
Dấu hiệu nhận biết: Tôm chậm phát triển, kém ăn hoặc bỏ ăn. Tôm mất màu. Tôm yếu và bơi lờ đờ. Tỷ lệ chết cao trong thời gian ngắn
Nội ngoại ký sinh
Bệnh nội ký sinh trên tôm là gì? Đây là các bệnh gây ra bởi các sinh vật sống ký sinh bên trong cơ thể tôm. Các bệnh nội ký sinh phổ biến gồm: trùng cỏ, vi khuẩn Vibrio, và vi rút đốm trắng.
Dấu hiệu nhận biết: tôm yếu, màu sắc nhạt, cơ thể sưng to.
Bệnh ngoại ký sinh là gì? Là các bệnh do sinh vật ký sinh bên ngoài cơ thể tôm. Các bệnh ngoại ký sinh thường gặp: giun móc, rận tôm, và vi khuẩn gây loét.
Dấu hiệu nhận biết: vỏ tôm sần sùi, xuất hiện đốm đen, và tôm cọ xát liên tục.
Hoại tử cơ – Đục cơ – Trắng đuôi
Bệnh hoại tử cơ trên tôm: Là bệnh phổ biến gây tổn thương cơ. Tôm bị bệnh thường chết nhanh.
Dấu hiệu nhận biết: Cơ tôm chuyển màu trắng đục, đặc biệt là phần lưng.
Bệnh đục cơ trên tôm: Là hiện tượng cơ thịt tôm trở nên trắng đục bất thường.
Dấu hiệu nhận biết: Tôm bị yếu, dễ chết, xuất hiện màu trắng đục ở cơ.
Bệnh trắng đuôi trên tôm: Bệnh thường gặp ở tôm nuôi với biểu hiện phần đuôi trắng.
Dấu hiệu nhận biết: Phần đuôi tôm chuyển trắng, dễ bị rơi vãi khi cầm.
Bệnh cong thân
Bệnh cong thân là bệnh phổ biến ở tôm. Nguyên nhân chính do vi khuẩn Vibrio và virus IMNV. Bệnh thường gặp trong môi trường nước ô nhiễm và khi quản lý ao nuôi kém. Bệnh này dễ lây lan, cần kiểm tra và xử lý sớm.
Dấu hiệu nhận biết: Tôm có thân cong, khó duỗi thẳng. Vỏ tôm mềm, màu nhạt, dễ gãy. Tôm yếu, phản xạ kém, thường nổi lên mặt nước. Khi kiểm tra, thấy dịch lỏng đục ở cơ thể tôm.
Tôm phát sáng
Bệnh tôm phát sáng là bệnh do vi khuẩn Vibrio gây ra, phát triển mạnh trong môi trường ô nhiễm. Tôm nhiễm bệnh có biểu hiện phát sáng nhẹ trong tối.
Dấu hiệu nhận biết: tôm bơi chậm, ít ăn. Màu sắc cơ thể tôm nhợt nhạt, vỏ mềm. Bệnh dễ lây lan và làm tôm chết hàng loạt.
Tôm mềm vỏ
Bệnh xuất hiện khi tôm không lột xác đúng chu kỳ. Dấu hiệu nhận biết là vỏ tôm mềm, mỏng và dễ tổn thương. Tôm bị bệnh có màu nhạt và ít hoạt động. Thức ăn và môi trường ô nhiễm cũng là nguyên nhân gây bệnh.
Bệnh đen mang
Bệnh đen mang ở tôm là bệnh phổ biến. Mang tôm chuyển màu đen bất thường. Nguyên nhân do vi khuẩn hoặc nấm gây hại. Bệnh thường xuất hiện khi môi trường ao nuôi bẩn. Dấu hiệu gồm mang tôm sẫm màu, kém hoạt động. Tôm bị bệnh thường bơi yếu và ít ăn.
Bệnh do vi khuẩn dạng sợi
Vi khuẩn dạng sợi thường xâm nhập vào mang và vỏ tôm. Dấu hiệu nhận biết bệnh là tôm có màu sẫm và vỏ nhớt. Tôm bị bệnh sẽ giảm ăn và chậm phát triển. Vi khuẩn dạng sợi gây hại cho sức khỏe và năng suất tôm.
Bệnh do thiếu vitamin C
Thiếu vitamin C làm tôm phát triển kém. Tôm dễ bị cong thân và mềm vỏ. Dấu hiệu bệnh bao gồm vỏ mỏng, màu sắc nhạt. Tôm suy yếu và dễ mắc bệnh khác.
Nhiễm trùng lông ở tôm
Bệnh gây ra do vi khuẩn hoặc nấm bám vào vỏ tôm. Dấu hiệu nhận biết dễ thấy là vỏ tôm có màu đen. Tôm bị bệnh thường chậm lớn và có sức đề kháng kém. Bệnh có thể làm giảm năng suất nuôi tôm nếu không xử lý kịp thời.
Bệnh đóng rong / mảng bám
Bệnh đóng rong/ mảng bám là hiện tượng rong, tảo hoặc vi khuẩn bám trên vỏ tôm. Bệnh làm tôm yếu, giảm khả năng lột xác. Dấu hiệu dễ nhận biết là vỏ tôm sậm màu, thô ráp. Tôm có biểu hiện ăn ít, chậm lớn, bơi lội yếu. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây tử vong cho tôm.
Bệnh đầu vàng (YHV)
Bệnh đầu vàng trên tôm là một loại bệnh nguy hiểm, gây thiệt hại lớn cho nuôi trồng. Nguyên nhân là do virus Yellow Head Virus (YHV), thường gặp ở tôm sú và tôm thẻ.
Dấu hiệu nhận biết: Tôm có đầu và ngực màu vàng rõ rệt. Cơ thể tôm trở nên trong suốt hoặc hơi đục. Tôm ăn ít hoặc ngừng ăn hoàn toàn. Tôm bơi lờ đờ, kém linh hoạt. Tôm có xu hướng tập trung nhiều tại mép nước.
Bệnh TAURA – Đuôi đỏ
Bệnh Taura, hay bệnh đuôi đỏ, thường xuất hiện trên tôm nuôi. Bệnh do virus gây ra và chủ yếu lây lan qua nước. Dấu hiệu nhận biết rõ nhất là màu đỏ ở đuôi và chân bơi. Tôm nhiễm bệnh thường giảm ăn, chậm lớn. Khi bệnh nặng, tôm dễ chết hàng loạt. Bệnh Taura ảnh hưởng lớn đến năng suất nuôi trồng.
Bệnh vi bào tử trùng
Bệnh gây ra bởi ký sinh trùng vi bào tử. Tôm nhiễm bệnh sẽ chậm lớn và còi cọc. Dấu hiệu nhận biết là màu sắc nhợt nhạt. Tôm bị bệnh có gan tụy nhỏ và yếu. Phần thịt tôm có thể chuyển đục và trắng.
Các biện pháp khắc phục chung cho 18 bệnh thường gặp trên tôm
Chọn giống khỏe mạnh. Kiểm soát chất lượng nước. Quản lý dinh dưỡng. Kiểm tra và vệ sinh ao nuôi. Quản lý mật độ nuôi. Theo dõi sức khỏe tôm thường xuyên.
Sử dụng các sản phẩm kháng sinh đúng cách. Quản lý dịch bệnh kịp thời. Áp dụng các biện pháp an toàn sinh học. Cải thiện môi trường sống của tôm
Bài viết liên quan
Vì sao phải bổ gan cho tôm
7 nguyên nhân khiến tôm nổi đầu
Phân biệt bệnh đốm trắng do vi khuẩn và do virus
Nhận diện các loại váng bọt trong ao tôm
Những lưu ý khi sang tôm
Vai trò của thực vật phù du trong ao nuôi