Các loại bệnh thường gặp trên ốc và cách phòng trị

Ốc là một trong những loài thủy sản mang lại giá trị kinh tế cao, đặc biệt là ốc hương, ốc bươu đen, ốc nhồi. Tuy nhiên, trong quá trình nuôi, ốc rất dễ mắc bệnh do môi trường nước bẩn, thức ăn ôi thiu, hoặc vi khuẩn, ký sinh trùng tấn công. Việc nắm rõ các loại bệnh thường gặp trên ốc và cách phòng trị sẽ giúp bà con hạn chế rủi ro, nâng cao năng suất.

Các bệnh thường gặp trên ốc

Bệnh sưng vòi, lồi ruột trên ốc

• Nguyên nhân: Do ốc ăn phải thức ăn thiu, bẩn, hoặc môi trường nước nhiễm bẩn.

• Dấu hiệu: Vòi ốc sưng to, ruột lòi ra ngoài, ốc yếu, bỏ ăn.

• Cách phòng trị:

  • Thay nước ao thường xuyên, giữ môi trường sạch.

  • Cho ốc ăn thức ăn tươi, không thiu thối.

  • Có thể trộn men tiêu hóa, vitamin C vào thức ăn để hỗ trợ tiêu hóa.

Bệnh ký sinh trùng (giun, sán)

• Nguyên nhân: Do ký sinh trùng bám vào mang, thân ốc, hoặc ký sinh trong ruột.

• Dấu hiệu: Ốc gầy yếu, bò chậm, đôi khi chết rải rác.

• Cách phòng trị:

  • Tẩy ao bằng vôi, phơi đáy kỹ trước khi nuôi.

  • Dùng men vi sinh để cân bằng hệ vi sinh trong nước, hạn chế mầm bệnh.

  • Có thể sử dụng chế phẩm thảo dược (lá xoan, lá chè) để diệt ký sinh trùng.

Bệnh thối thân, thối vỏ trên ốc

• Nguyên nhân: Vi khuẩn có hại (Vibrio, Aeromonas) trong môi trường nước ô nhiễm.

• Dấu hiệu: Vỏ ốc bị mòn, thủng, thân mềm thối rữa, mùi hôi.

• Cách phòng trị:

  • Quản lý nước sạch, định kỳ thay nước, siphon chất thải.

  • Bổ sung khoáng và canxi vào nước để giúp ốc cứng vỏ.

  • Dùng chế phẩm sinh học hoặc thuốc tím liều nhẹ khử trùng.

Bệnh đen thân (ốc bị “cháy đen”)

• Nguyên nhân: Nước bẩn, thiếu oxy, tích tụ nhiều bùn đáy ao.

• Dấu hiệu: Thân ốc sẫm màu, hoạt động chậm, ít bò.

• Cách phòng trị:

  • Thay nước, tăng cường sục khí, giảm mật độ nuôi.

  • Bổ sung men vi sinh xử lý đáy ao, hạn chế bùn thối.

Bệnh chết hàng loạt do sốc môi trường

• Nguyên nhân: Thay nước đột ngột, nhiệt độ thay đổi quá nhanh, độ mặn/pH biến động.

• Dấu hiệu: Ốc nổi nhiều trên mặt nước, chết rải rác đến hàng loạt.

• Cách phòng trị:

  • Điều chỉnh thay nước từ từ, tránh thay quá nhiều một lần.

  • Che mát ao khi nắng nóng, tăng oxy vào những ngày mưa.

  • Kiểm tra pH, độ kiềm, độ mặn thường xuyên.

Nguyên tắc phòng bệnh tổng hợp cho ốc

• Chọn giống khỏe, không dị tật, không mang bệnh.

• Quản lý ao nuôi: ao phải được xử lý, phơi đáy, bón vôi trước khi thả.

• Duy trì chất lượng nước ổn định, định kỳ dùng men vi sinh.

• Cho ăn vừa đủ, không để thức ăn dư thừa gây ô nhiễm.

• Kết hợp bổ sung vitamin, khoáng, men tiêu hóa để tăng sức đề kháng.

Kết luận

Bệnh trên ốc thường xuất phát từ môi trường và thức ăn là chủ yếu. Do đó, phòng bệnh hơn chữa bệnh – bà con nên chú trọng khâu cải tạo ao, giữ nước sạch, chọn thức ăn tươi và bổ sung vi sinh. Khi thấy ốc có dấu hiệu bất thường, cần xử lý ngay để tránh lây lan và thiệt hại lớn.