Bệnh phát sáng trên tôm, nguyên nhân và cách điều trị

Bệnh phát sáng trên tôm là một vấn đề phổ biến hiện nay. Bệnh do vi khuẩn Vibrio gây ra, đặc biệt trong môi trường nước ô nhiễm. Tôm bị bệnh thường yếu, bỏ ăn và có thể chết hàng loạt. Hiện tượng phát sáng vào ban đêm là dấu hiệu nhận biết điển hình. Thiệt hại kinh tế từ bệnh này khiến người nuôi trồng lo ngại. Nắm vững nguyên nhân và biện pháp phòng tránh là rất quan trọng để kiểm soát bệnh hiệu quả.

Biểu hiện bệnh

Tôm bị bệnh phát sáng có nhiều biểu hiện rõ rệt. Trong bóng tối, cơ thể tôm phát ánh sáng xanh nhạt. Tôm thường yếu, di chuyển chậm và không còn linh hoạt. Chúng bỏ ăn hoặc ăn rất ít, gây chậm lớn. Màu sắc cơ thể tôm nhợt nhạt, vỏ mềm hơn bình thường. Giai đoạn nặng, tôm dễ chết hàng loạt trong ao. Những dấu hiệu này cần phát hiện sớm để xử lý kịp thời.

Nguyên nhân gây bệnh

Vi khuẩn gây bệnh: Vi khuẩn Vibrio harveyi là nguyên nhân chính gây bệnh phát sáng. Một số vi khuẩn Vibrio khác cũng có khả năng phát quang sinh học.

Môi trường ô nhiễm: Nước ao chứa nhiều chất hữu cơ thừa hoặc bùn đáy tích tụ lâu ngày. Nồng độ oxy hòa tan thấp, pH không ổn định hoặc chất lượng nước kém.

Mật độ nuôi cao: Tôm nuôi với mật độ dày đặc dễ làm tăng mức độ ô nhiễm. Vi khuẩn có cơ hội sinh sôi nhanh hơn trong điều kiện này.

Nhiệt độ cao: Nhiệt độ nước ao cao (28-32°C) là điều kiện thuận lợi cho Vibrio phát triển mạnh.

Hệ miễn dịch yếu của tôm: Tôm bị stress do môi trường, vận chuyển hoặc chế độ dinh dưỡng không đầy đủ. Giống tôm yếu, dễ mắc bệnh hơn so với tôm khỏe mạnh.

Thức ăn kém chất lượng:Thức ăn không đảm bảo hoặc dư thừa làm tăng chất hữu cơ trong ao. Thức ăn nhiễm khuẩn có thể là nguồn lây lan Vibrio.

Quản lý ao nuôi không tốt: Không thay nước định kỳ hoặc không sử dụng chế phẩm sinh học. Thiếu các biện pháp kiểm soát chất lượng nước và bùn đáy ao.

Cách phòng và điều trị

Phòng bệnh

Chọn giống: Chọn tôm giống khỏe mạnh, không mang mầm bệnh.

Quản lý môi trường: Đảm bảo ao nuôi sạch sẽ, không ô nhiễm. Thay nước định kỳ, kiểm soát pH, độ mặn, và oxy hòa tan. Sử dụng vi sinh vật có lợi để ức chế vi khuẩn gây bệnh.

Chăm sóc tôm: Cung cấp thức ăn đảm bảo chất lượng, tránh dư thừa. Hạn chế stress cho tôm bằng cách duy trì điều kiện môi trường ổn định.

Trị bệnh

Phát hiện sớm: Quan sát tôm và môi trường thường xuyên, phát hiện dấu hiệu bất thường như phát sáng vào ban đêm.

Xử lý bệnh: Loại bỏ tôm bệnh để tránh lây lan. Sử dụng các chế phẩm vi sinh giúp ức chế vi khuẩn phát sáng (như Vibrio harveyi). Sử dụng hóa chất (như iod hoặc chlorine) với liều lượng phù hợp (nếu cần).

Quản lý sau điều trị: Tăng cường sức đề kháng của tôm bằng vitamin và khoáng chất. Theo dõi chặt chẽ sức khỏe và điều kiện môi trường ao nuôi.