Bệnh đốm đen trên tôm, nguyên nhân và cách điều trị

Bệnh đốm đen trên tôm gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Nguyên nhân chính gồm môi trường ô nhiễm, vi khuẩn, virus, và dinh dưỡng kém. Bệnh xuất hiện khi tôm bị căng thẳng do điều kiện sống không đảm bảo. Các yếu tố như nhiệt độ nước thay đổi, chất lượng nước thấp. Quản lý ao nuôi sai cách cũng góp phần làm bùng phát bệnh. Việc phát hiện sớm và áp dụng biện pháp xử lý kịp thời là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro.

Nguyên nhân bệnh đốm đen trên tôm

Vi sinh vật gây bệnh: Bệnh do các loại vi khuẩn như Vibrio spp. (Vibrio harveyi, Vibrio parahaemolyticus). Các loại nấm như Fusarium cũng có thể gây hoại tử vỏ.

Môi trường nuôi không tốt: Nước ao bị ô nhiễm, chất hữu cơ tích tụ lâu ngày. Hàm lượng oxy hòa tan thấp. Độ pH, độ mặn, hoặc nhiệt độ nước dao động quá mức.

Tổn thương cơ học: Tôm bị tổn thương vỏ do cọ sát, bắt tôm không đúng cách, hoặc do kẻ thù tự nhiên.

Thiếu dinh dưỡng: Tôm bị thiếu khoáng chất và vitamin, đặc biệt là vitamin C, dẫn đến khả năng tự lành và chống chịu bệnh kém.

Stress và sức đề kháng yếu: Stress do mật độ nuôi quá cao, hoặc chất lượng nước kém làm giảm sức đề kháng của tôm.

Triệu chứng của bệnh đốm đen trên tôm

Xuất hiện các đốm đen trên vỏ, chân, đuôi hoặc phần đầu ngực của tôm. Vỏ tôm trở nên mềm, bị ăn mòn hoặc hoại tử. Tôm yếu, ăn ít, thậm chí chết nếu không được điều trị kịp thời.

Cách khắc phục bệnh

Cải thiện môi trường ao nuôi 

Thay nước: Định kỳ thay nước để giảm nồng độ chất hữu cơ và vi khuẩn trong ao.

Quản lý chất lượng nước: Đảm bảo pH từ 7.5–8.5. Độ mặn ổn định, không biến động lớn. Tăng cường quạt nước để đảm bảo oxy hòa tan trên 4 mg/L.

Sử dụng chế phẩm sinh học: Sử dụng vi sinh (như Bacillus spp.) để phân hủy chất hữu cơ và kiểm soát vi khuẩn gây bệnh.

Điều trị tôm bị bệnh

Dùng kháng sinh (khi cần thiết): Các loại kháng sinh như Oxytetracycline hoặc Florfenicol được sử dụng dưới sự chỉ dẫn của chuyên gia.

Sử dụng các loại thuốc diệt khuẩn nhẹ: Dùng Tri Olan, Pro dine hoặc thuốc tím (KMnO4) để sát khuẩn nước và tôm.

Chăm sóc tôm bị tổn thương: Bổ sung vitamin C, E, và khoáng chất (như Ca, Mg) vào thức ăn để tăng cường sức đề kháng.

Quản lý thức ăn

Cho ăn đúng liều lượng, tránh dư thừa thức ăn gây ô nhiễm nước. Trộn các chất tăng cường miễn dịch như β – glucan, astaxanthin, hoặc tỏi vào thức ăn.

Kiểm soát mật độ nuôi 

Tránh nuôi mật độ quá cao để giảm stress và nguy cơ lây nhiễm bệnh.

Phòng bệnh lâu dài

Chọn con giống khỏe mạnh, sạch bệnh. Xử lý ao nuôi kỹ trước khi thả giống (bón vôi, phơi đáy, xử lý nước). Sử dụng thức ăn chất lượng cao.

Một số lưu ý

Khi phát hiện bệnh, cần tách riêng các tôm bị bệnh nặng để tránh lây lan.

Tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng thuốc/kháng sinh theo hướng dẫn để tránh kháng thuốc.