NƯỚC AO NUÔI Ô NHIỄM – “SÁT THỦ THẦM LẶNG” GIẾT CHẾT CẢ VỤ TÔM CÁ

4

Ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm và cá thâm canh mật độ cao, đang mang lại giá trị kinh tế lớn. Tuy nhiên, song hành với năng suất cao là áp lực môi trường ao nuôi ngày càng nặng nề. Trong đó, nước ao nuôi ô nhiễm chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến người nuôi mất trắng cả vụ chỉ trong thời gian ngắn.

Điều nguy hiểm là ô nhiễm nước ao không xảy ra ồ ạt, mà diễn biến âm thầm, tích tụ từng ngày. Khi tôm cá bắt đầu chết hàng loạt thì môi trường đã vượt ngưỡng chịu đựng – xử lý lúc này thường đã quá muộn.

Ô nhiễm nước ao nuôi là gì?

Ô nhiễm nước ao nuôi là tình trạng chất lượng nước suy giảm nghiêm trọng, các chỉ tiêu môi trường mất cân bằng, khiến ao nuôi không còn phù hợp cho tôm cá sinh trưởng.

Biểu hiện ô nhiễm thường xuất phát từ:

• Tích tụ chất hữu cơ (thức ăn dư, phân tôm cá, xác tảo chết)

• Gia tăng vi khuẩn có hại

• Phát sinh khí độc: NH₃, NO₂⁻, H₂S

• Thiếu oxy, pH và kiềm dao động mạnh

👉 Khi các yếu tố này vượt ngưỡng cho phép, tôm cá sẽ stress, suy giảm miễn dịch, dễ nhiễm bệnh và chết hàng loạt.

Nguyên nhân gây ô nhiễm nước ao nuôi

Thức ăn dư thừa gây ô nhiễm nước ao nuôi

Thức ăn không được tôm cá sử dụng sẽ lắng xuống đáy ao, phân hủy và:

• Tăng BOD, COD

• Giảm oxy hòa tan

• Là “ngòi nổ” cho vi khuẩn gây bệnh

👉 Thức ăn dư chính là nguyên nhân số 1 gây ô nhiễm đáy ao.

Phân thải và xác tôm cá

Không có biện pháp xử lý sinh học hiệu quả, phân thải tích tụ sẽ:

• Sinh khí độc

• Làm đáy ao đen, nhớt

• Phá hủy hệ vi sinh có lợi

Tảo phát triển quá mức – tảo tàn

• Ban ngày tạo oxy

• Ban đêm và khi chết hàng loạt → hút oxy cực mạnh

• Gây sốc môi trường nghiêm trọng

Lạm dụng hóa chất, kháng sinh

• Tiêu diệt vi sinh có lợi

• Gây tồn dư độc chất

• Môi trường ao ngày càng “chai”

Không thay nước định kỳ

Chất thải tích tụ lâu ngày khiến nước ao:

• Ngày càng bẩn

• Khó phục hồi sinh học

Thời tiết bất lợi

• Mưa lớn: pH, kiềm giảm nhanh

• Nắng nóng: tăng tốc phân hủy, phát sinh khí độc

Dấu hiệu nhận biết nước ao nuôi bị ô nhiễm

4

Dấu hiệu dễ quan sát

• Màu nước đen, xanh đậm, nâu đỏ, thay đổi nhanh trong ngày

• Ao có mùi hôi trứng thối, bùn lầy

• Tôm cá nổi đầu sáng sớm, bơi lờ đờ, giảm ăn

• Đáy ao đen, nhớt, sủi bọt khí

• Nước trong vắt bất thường (tảo chết)

Chỉ số môi trường vượt ngưỡng

Tác hại khi nước ao nuôi ô nhiễm kéo dài

• Tôm cá stress – suy giảm miễn dịch

• Bùng phát dịch bệnh (EMS, phân trắng, hoại tử ruột…)

• Chậm lớn, kéo dài thời gian nuôi

• FCR tăng cao → đội chi phí thức ăn

• Lột xác không đều – mềm vỏ – chết sau lột

• Giảm sản lượng, mất mùa, lỗ vốn

• Ảnh hưởng nghiêm trọng đến các vụ nuôi sau

👉 Nhiều ao không chết ngay, nhưng “chết từ từ”, thiệt hại còn nặng hơn.

Cách xử lý nước ao nuôi bị ô nhiễm

Xử lý cấp tốc khi ô nhiễm nặng

• Xả 20–30% nước, cấp nước sạch từ từ

• Tăng cường sục khí – quạt nước

• Rải men vi sinh xử lý nước & đáy

• Bổ sung khoáng tổng hợp

• Dùng vôi Dolomite/CaCO₃ khi pH thấp

• Bổ sung vitamin C + men tiêu hóa

Xử lý theo nguyên nhân

• Thức ăn dư: giảm khẩu phần, tăng vi sinh phân hủy

• Tảo dày/tảo tàn: cắt tảo nhẹ + vi sinh + khoán

• Đáy ao đen: vi sinh đáy + tăng oxy đáy

• Sau mưa lớn: vôi nhẹ + khoáng + theo dõi pH

Phòng ngừa tái ô nhiễm – yếu tố quyết định thành công

• Quản lý thức ăn đúng – đủ – hợp lý

• Dùng men vi sinh định kỳ 5–7 ngày/lần

• Theo dõi pH, DO, NH₃, NO₂⁻ hằng ngày

• Tăng oxy, nhất là sáng sớm

• Không lạm dụng hóa chất

Gợi ý giải pháp sinh học an toàn

BIO EXTRA – Men vi sinh xử lý nước & đáy ao
✔ Phân hủy nhanh hữu cơ – ức chế vi khuẩn gây bệnh
✔ Ổn định môi trường ao nuôi

AQUAMIN – Khoáng tổng hợp cho tôm cá
✔ Ổn định pH – tăng kiềm – hỗ trợ lột xác
✔ Giảm stress – tăng miễn dịch

KẾT LUẬN

Nước ao nuôi chính là “ngôi nhà sống còn” của tôm cá. Một môi trường sạch, ổn định không chỉ giúp tôm cá khỏe mạnh mà còn giảm chi phí, hạn chế rủi ro và nâng cao lợi nhuận.

👉 Đừng đợi đến khi tôm cá chết mới xử lý – vì khi đó thường đã quá muộn.