BỆNH THIẾU DINH DƯỠNG Ở CÁ NUÔI (GÙ LƯNG, MỜ MẮT, CHẬM LỚN)

Tổng quan về bệnh thiếu dinh dưỡng ở cá

Nhiều bà con nuôi cá thường gặp tình trạng cá gù lưng. Cá cũng bị mờ mắt, chậm lớn hoặc dị dạng xương. Đây là dấu hiệu của bệnh thiếu dinh dưỡng. Vấn đề này âm thầm nhưng rất nghiêm trọng. Nó ảnh hưởng nặng đến năng suất và chất lượng đàn cá.

Bệnh này không gây chết cá hàng loạt như bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, nó làm giảm tốc độ tăng trưởng của cá. Bệnh gây hao hụt năng suất và khó đạt trọng lượng thương phẩm.

Việc phát hiện sớm và bổ sung dinh dưỡng rất kịp thời. Đây là yếu tố then chốt giúp đảm bảo hiệu quả cho vụ nuôi.

Nguyên nhân gây bệnh thiếu dinh dưỡng ở cá

Nguyên nhân chính của bệnh này là do thiếu hụt các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu, đặc biệt là:

• Thiếu Vitamin D: khiến quá trình hấp thụ canxi, photpho kém, dẫn đến biến dạng xương, cong vây, gù lưng.

• Thiếu Vitamin A: ảnh hưởng đến thị giác, làm cá mờ mắt, phản xạ kém, bơi lờ đờ.

• Thiếu Vitamin E: làm giảm sức đề kháng, rối loạn quá trình sinh sản, ảnh hưởng đến tốc độ phát triển cơ – xương.

• Thiếu khoáng chất (Ca, P, Zn, Fe, Mg…): làm cá yếu, chậm lớn, vảy xỉn màu, dễ nhiễm bệnh.

Bên cạnh đó, thức ăn kém chất lượng, bảo quản sai cách hoặc sử dụng thức ăn công nghiệp đã hết hạn cũng là nguyên nhân phổ biến khiến hàm lượng dinh dưỡng bị giảm sút.

Dấu hiệu nhận biết cá bị thiếu dinh dưỡng

Bà con có thể nhận biết bệnh thiếu dinh dưỡng ở cá thông qua các biểu hiện bên ngoài và hành vi bất thường:

• Cá biến dạng xương sống, lưng gù, thân cong, vây gãy hoặc cong.

• Mắt cá mờ đục, giảm phản xạ ánh sáng, có thể dẫn đến mù.

• Tốc độ lớn chậm, kích cỡ không đồng đều dù cùng đàn.

• Màu da cá nhợt nhạt, vảy dễ bong tróc.

• Ăn ít hoặc bỏ ăn, bơi chậm, tụ tập góc ao.

Những dấu hiệu này thường xuất hiện âm thầm và kéo dài, do đó cần theo dõi thường xuyên tốc độ tăng trưởng và tình trạng ngoại hình của cá để phát hiện sớm.

Biện pháp phòng và điều trị bệnh thiếu dinh dưỡng

Phòng bệnh:

• Cung cấp thức ăn đầy đủ và cân đối: sử dụng thức ăn công nghiệp uy tín hoặc tự phối trộn có bổ sung vitamin và khoáng chất theo đúng hướng dẫn kỹ thuật.

• Định kỳ bổ sung vitamin tổng hợp (đặc biệt là Vitamin A, D, E và khoáng vi lượng) vào khẩu phần ăn.

• Bảo quản thức ăn đúng cách: tránh để nơi ẩm ướt, tránh ánh nắng trực tiếp, và không dùng thức ăn đã bị mốc hoặc vón cục.

• Định kỳ trộn men tiêu hóa, chế phẩm sinh học giúp tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng cho cá.

Điều trị khi phát hiện bệnh:

• Ngừng sử dụng thức ăn kém chất lượng, thay bằng thức ăn mới giàu dinh dưỡng.

• Bổ sung sản phẩm Vitamin tổng hợp + khoáng vi lượng trong 5–7 ngày liên tục.

• Có thể dùng các sản phẩm Vitamin tổng hợp chuyên dụng cho thủy sản (hòa nước tạt ao hoặc trộn thức ăn).

• Theo dõi tăng trưởng 7–10 ngày sau khi bổ sung — nếu cá hồi phục, màu sắc và dáng bơi cải thiện, tiếp tục duy trì định kỳ 1–2 lần/tuần.

Lời khuyên kỹ thuật cho bà con

• Kiểm tra tốc độ lớn và ngoại hình cá định kỳ 2 tuần/lần. Việc này giúp bạn phát hiện sớm dấu hiệu dị dạng.Trong giai đoạn chuyển mùa, nắng nóng, hoặc mưa dài, nên bổ sung Vitamin C và E. Vitamin C và E giúp cá tăng sức đề kháng.

  Cần kết hợp quản lý môi trường ao nuôi thật tốt. Giữ pH ổn định và oxy hòa tan cao. Đồng thời, bạn nên giảm độc tố ở đáy ao. Điều này tối ưu hóa việc hấp thu dinh dưỡng.

  Sử dụng các chế phẩm sinh học EM hoặc vi sinh đường ruột. Chúng sẽ hỗ trợ tiêu hóa và giảm stress cho cá.

Kết luận

Bệnh thiếu dinh dưỡng ở cá rất nguy hiểm. Cá gù lưng, mờ mắt, và chậm lớn. Bệnh không gây chết hàng loạt. Tuy nhiên, nó ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và lợi nhuận.

Bà con nên chú trọng chất lượng thức ăn. Cần bảo quản tốt và bổ sung vitamin, khoáng định kỳ. Hãy kết hợp quản lý môi trường nước ổn định.

Một chế độ dinh dưỡng cân đối rất quan trọng. Nó giúp cá phát triển đồng đều, khỏe mạnh. Nó cũng giảm thiểu chi phí thuốc men. Đồng thời, nó giảm rủi ro dịch bệnh trong suốt vụ nuôi.