BỆNH VIÊM RUỘT Ở CÁ TRA, CÁ RÔ PHI – NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG TRỊ HIỆU QUẢ

Trong quá trình nuôi cá tra và cá rô phi, bệnh viêm ruột là một trong những căn bệnh phổ biến nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ sinh trưởng, khả năng hấp thu dinh dưỡng và tỷ lệ sống của cá. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, bệnh có thể lây lan nhanh, gây thiệt hại lớn cho người nuôi.

Nguyên nhân gây bệnh viêm ruột ở cá

Bệnh viêm ruột ở cá tra, cá rô phi thường do vi khuẩn đường ruột gây ra, phổ biến nhất là:

Enterobacter sp., Aeromonas sp., Pseudomonas sp.
Ngoài ra, một số yếu tố môi trường và quản lý kém cũng làm bệnh dễ bùng phát:

Nước ao nuôi ô nhiễm, chứa nhiều chất hữu cơ.

Cho cá ăn quá nhiều hoặc thức ăn kém chất lượng, ôi thiu.

Thay đổi nhiệt độ, pH nước đột ngột.

Cá bị stress do mật độ nuôi dày, thiếu oxy.

Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm ruột

Người nuôi có thể phát hiện bệnh qua các dấu hiệu điển hình sau:

Cá bỏ ăn, kém linh hoạt, bơi lờ đờ trên mặt nước.

Bụng cá trướng to, mềm.

Hậu môn cá sưng đỏ, đôi khi lồi ra.

Phân cá trắng, nhớt, có khi kéo dài thành sợi.

Khi mổ kiểm tra: ruột cá viêm, chứa dịch đục hoặc khí; gan nhạt màu, đôi khi có vết hoại tử.

Tác hại của bệnh viêm ruột

Làm giảm tốc độ tăng trưởng do cá không hấp thụ được thức ăn.

Gây hao hụt lớn trong đàn cá, đặc biệt ở giai đoạn ương giống.

Dễ dẫn đến nhiễm trùng kế phát như bệnh gan thận mủ, xuất huyết.

Làm tăng chi phí thức ăn, thuốc men, giảm hiệu quả kinh tế cho người nuôi.

Cách phòng và trị bệnh viêm ruột ở cá

Biện pháp phòng bệnh

Chọn giống cá khỏe mạnh, không dị hình.

Định kỳ thay nước, bón vôi để ổn định pH và diệt mầm bệnh.

Cho ăn vừa đủ, đúng giờ, tránh dư thừa gây ô nhiễm.

Trộn vitamin C, men tiêu hóa, tỏi bột vào thức ăn giúp tăng sức đề kháng.

Duy trì môi trường nước sạch, mật độ nuôi hợp lý.

Biện pháp trị bệnh

Giảm 30–50% lượng thức ăn, tránh gây áp lực cho hệ tiêu hóa cá.

Trộn kháng sinh phổ rộng (theo chỉ định thú y thủy sản), ví dụ:

Florfenicol: 15–20 mg/kg cá/ngày.

Oxytetracycline: 50–75 mg/kg cá/ngày.

Thời gian sử dụng: 5–7 ngày liên tục.

Kết hợp men tiêu hóa, vitamin C, khoáng tổng hợp để phục hồi sức khỏe cá.

Vệ sinh, thay nước ao nuôi; dùng vôi CaO hoặc iodine để khử trùng định kỳ.

Một số lưu ý khi điều trị

Không dùng kháng sinh quá liều hoặc liên tục nhiều đợt.

Dừng sử dụng kháng sinh ít nhất 10 ngày trước khi thu hoạch.

Theo dõi phản ứng của cá mỗi ngày để điều chỉnh liều lượng phù hợp.

Nên luân phiên sử dụng các loại thuốc và men vi sinh để tránh lờn thuốc.

Kết luận

Bệnh viêm ruột ở cá tra, cá rô phi là căn bệnh đường ruột nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả nếu người nuôi tuân thủ quy trình chăm sóc đúng kỹ thuật, duy trì môi trường nước sạch và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ.
Việc chủ động phát hiện sớm, xử lý kịp thời không chỉ giúp giảm thiểu thiệt hại mà còn nâng cao năng suất và lợi nhuận trong mỗi vụ nuôi.