pH thấp và pH cao ảnh hưởng như thế nào đến tôm

Trong nuôi trồng thủy sản, pH của môi trường nước đóng vai trò quan trọng. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sinh trưởng của tôm. Nếu pH không ổn định, tôm sẽ dễ bị stress. Điều này làm suy giảm sức đề kháng và ảnh hưởng trao đổi chất. Tôm sống trong môi trường pH không phù hợp có nguy cơ tử vong cao. Kiểm soát pH giúp ổn định môi trường và tăng năng suất nuôi tôm. Vậy pH thấp và pH cao tác động gì đến tôm?

Tác động của pH lên quá trình trao đổi chất và tăng trưởng 

pH là thước đo mức độ axit hoặc kiềm của nước ao, và mức pH tối ưu cho tôm thường nằm trong khoảng từ 7,5 đến 8,5. Khi pH duy trì trong khoảng này, quá trình trao đổi chất của tôm sẽ diễn ra hiệu quả hơn. 

pH tối ưu giúp tôm dễ hấp thụ khoáng chất

Trong môi trường có pH cân bằng, các khoáng chất như canxi và magiê dễ dàng hòa tan trong nước. Giúp tôm hấp thụ chúng tốt hơn. Các khoáng chất này không chỉ quan trọng cho việc hình thành vỏ. Mà nó còn giúp cải thiện sức đề kháng và quá trình phát triển cơ thể của tôm. 

Quá trình trao đổi khí dễ dàng hơn

pH ổn định giúp quá trình hô hấp của tôm diễn ra thuận lợi. Nhờ đó tôm có thể chuyển đổi oxy thành năng lượng để phát triển và sinh trưởng. Nếu pH quá thấp (mang tính axit) hoặc quá cao (mang tính kiềm), quá trình này bị cản trở, dẫn đến việc tôm không thể phát triển với tốc độ tối ưu. 

pH thấp (Axit) và ảnh hưởng đến tăng trưởng của tôm 

Khi pH của ao nuôi giảm xuống dưới mức 7, môi trường nước trở nên mang tính axit. Điều này có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực lên sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm. 

Ảnh hưởng đến khả năng hô hấp 

pH thấp làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước, khiến tôm khó thở và làm chậm quá trình trao đổi chất. Khi tôm không thể thở đúng cách, nó sẽ không có đủ năng lượng để tăng trưởng và phát triển. 

Gây căng thẳng cho tôm 

Môi trường có pH thấp gây căng thẳng cho tôm, làm suy giảm hệ miễn dịch của chúng. Điều này khiến tôm dễ bị nhiễm bệnh và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như tốc độ tăng trưởng. 

Ảnh hưởng đến hấp thụ chất dinh dưỡng 

Khi pH nước quá thấp, tôm khó hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn và khoáng chất từ môi trường. Điều này dẫn đến sự thiếu hụt các yếu tố cần thiết cho sự phát triển, khiến tôm chậm lớn và có thể dẫn đến suy dinh dưỡng. 

pH cao (Kiềm) và ảnh hưởng đến tăng trưởng của tôm 

Ngược lại, khi pH của nước ao vượt quá mức 8,5, môi trường nước trở nên mang tính kiềm. Tương tự như pH thấp, pH cao cũng gây ra những vấn đề nghiêm trọng. 

Làm giảm khả năng hấp thụ khoáng chất 

Ở mức pH cao, các khoáng chất quan trọng như canxi, magiê không còn dễ hòa tan trong nước, khiến tôm khó hấp thụ chúng. Sự thiếu hụt khoáng chất này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của vỏ, và quá trình thay vỏ của tôm bị ảnh hưởng. 

Gây tổn thương mang và hệ tiêu hóa 

pH cao có thể gây tổn thương đến mang của tôm, khiến việc hô hấp trở nên khó khăn hơn. Đồng thời, môi trường kiềm cũng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của tôm, làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn. 

Gia tăng nguy cơ mắc bệnh 

Trong môi trường có pH cao, tôm dễ bị stress. Khiến chúng trở nên yếu ớt và dễ bị nhiễm các loại vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây bệnh. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và khả năng tăng trưởng của tôm. 

Cách duy trì pH ổn định cho ao nuôi

Kiểm tra pH thường xuyên: Đo pH hàng ngày, đặc biệt vào sáng sớm và chiều tối, để phát hiện kịp thời sự biến động.

Quản lý lượng vôi: Dùng vôi (CaCO₃ hoặc Ca(OH)₂) định kỳ để ổn định pH, đặc biệt sau mưa hoặc khi pH giảm.

Bón phân hữu cơ hợp lý: Sử dụng phân vi sinh hoặc phân hữu cơ ủ hoai mục, tránh làm nước ao bị chua.

Kiểm soát tảo: Tảo phát triển quá mức có thể làm pH dao động lớn. Cần duy trì mật độ tảo ổn định bằng cách sử dụng chế phẩm sinh học hoặc bón vôi.

Quản lý chất lượng nước: Hạn chế các nguồn gây ô nhiễm (thức ăn dư thừa, bùn đáy ao tích tụ). Thay nước định kỳ nếu cần.

Sử dụng chế phẩm sinh học: Bổ sung vi sinh để cải thiện chất lượng nước. Hạn chế các hợp chất gây axit hóa nước (như H₂S, NH₄⁺).

Những biện pháp này giúp duy trì môi trường ổn định, đảm bảo sức khỏe cho vật nuôi.